“Wat als ik nu wil afvallen maar het lukt maar niet?” – Heb jij diverse methoden geprobeerd, maar blijven de gewenste resultaten uit? Deze vraag is de realiteit voor velen, en het zoeken naar een antwoord behoeft welwillendheid en zelfkennis.
Maar dat doe je niet voor niets – een gezond gewicht bereiken is immers een belangrijke stap naar een gelukkiger en gezonder leven. Laten we daarom samen een verkenning doen naar de mogelijkheden die in ieder geval wél werken. Hier doorbreken we enkele mentale en fysieke barrières en zetten we stappen richting een vitale jij!
Inzicht in de strijd: De 5 oorzaken van moeilijkheden met afvallen + Tips
Het begrijpen van de onderliggende oorzaken achter de gedachte ik wil afvallen maar het lukt niet, is de eerste stap naar succesvol gewichtsverlies. En wist je dat maar liefst twee derde van de volwassenen in Nederland te maken heeft met overgewicht?
Dit verontrustende aantal spreekt boekdelen over de gezondheidsstatus van onze samenleving. Overgewicht is een voorbode van verschillende gezondheidsaandoeningen zoals hart- en vaatziekten, diabetes type 2 en verschillende vormen van kanker.
De cijfers van CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) uit 2022 laten zien dat er een gestage toename is in de prevalentie van overgewicht en obesitas in Nederland. Maar waar komt dit eigenlijk door? Dit is wat toonaangevend onderzoek over het thema veronderstelt:
Oorzaak 1: Veranderde eetgewoonten
Een van de eerste, en meest geciteerde oorzaken is de radicale verandering in onze eetgewoonten. Volgens onderzoek van het RIVM genaamd “Voedselconsumptiepeiling” (2019) is er een stekelige toename te zien in de consumptie van bewerkt en ultrabewerkt voedsel, die meestal een ongezond percentage van suikers, transvetten en zouten bevatten.
“Chips, frisdranken, en fastfood, maar ook kant-en-klare maaltijden, ontbijtgranen verrijkt met suiker, en energierijke tussendoortjes zoals mueslirepen en koekjes – niet alleen zijn ze calorierijk, maar ook laag in essentiële voedingsstoffen – als een doemrecept die op ten duur gewichtstoename en nutritionele tekorten tot gevolg zullen hebben.”
Dus wil je dat de gedachte van “Ik wil afvallen maar het lukt niet” verandert in “Ik kan afvallen en ik doe het!” – Dan is het aan jou om serieus naar je eetpatronen te kijken en alle voedingsmiddelen eruit te vissen die niet thuishoren in jouw dieet.
Wat kun je doen?
- Zeg vaarwel tegen bewerkt voedsel: Kies voor kleurrijk fruit, knapperige groenten, en magere eiwitten.
- Wees een etiketten-detective: Ontmasker verborgen suikers en transvetten in verpakte lekkernijen.
- Word een maaltijdplanner: Plan vooruit en weersta de lokroep van gemakkelijke, ongezonde opties.
- Laat de keuken bruisen: Thuis koken is de sleutel tot volledige controle over je ingrediënten.
- Ruim baan voor sprankelend water: Vervang zoete drankjes door water met een vleugje citroen of kruidenthee.
- Eet met aandacht: Geniet van elke hap en luister naar wat je lichaam je vertelt.
- Snack slim: Ga voor gezonde tussendoortjes zoals vers fruit of een handvol noten.
Oorzaak 2: Sedentaire levensstijl
Dit kan misschien hard klinken, maar de waarheid is vaak niet zachtzinnig: Degenen die denken geen tijd te hebben voor lichamelijke beweging, zullen vroeg of laat tijd moeten vinden voor ziekte. De afname van fysieke activiteit is stuitend; en zelfs de Wereldgezondheidsorganisatie waarschuwde tijdens hun jaarlijkse Wereldgezondheidsdag dat “een zittend leven een gevaarlijk leven is.”
In een wereld die draait om gemak en comfort, is stilzitten makkelijker dan ooit. Kantoorbanen ketenen ons aan bureaus, auto’s en bussen nemen onze benenwerk over, en digitale verleidingen houden ons gekluisterd aan de bank. De drempel om te bewegen stijgt, zeker als je gewend bent aan de zittende comfortzone.
Maar wie de zittende sleur doorbreekt, wordt beloond. Beweging geeft je stofwisseling een boost, krikt je hartgezondheid op en tilt je welzijn naar een hoger niveau. Bewustzijn van onze dagelijkse gewoonten is de eerste stap naar een actiever leven!
- Wees een bewegingsbaas: Laat die stoel achter je en maak van beweging je beste vriend.
- Dans door de dag: Vind je groove, zelfs als dat betekent dansen tijdens het tandenpoetsen.
- Zet je stappenteller in de strijd: Maak elke stap tellen en daag jezelf uit voor meer.
- Stretch & Smile: Voeg wat rek- en strekoefeningen toe aan je routine en voel de energie stromen.
- Fiets je fit: Laat de auto staan en trap jezelf naar een gezondere jij.
- Krachttraining niet vergeten: Doe minimaal 2 per week aan krachttraining, zoals gewichtheffen of lichaamsgewichtoefeningen, om spieren op te bouwen en je metabolisme te versnellen.
- Cardio voor vetverbranding: Doe minstens twee keer per week 30 minuten cardio, zoals hardlopen, zwemmen of fietsen, om vet te verbranden én je uithoudingsvermogen te verbeteren.
Oorzaak 3: Emotioneel eten
Voor velen is eten een manier om met emoties om te gaan. Stress, verdriet, en verveling kunnen zich bij sommige mensen manifesteren in overeten, vooral van ongezonde voeding.
Hoe dit komt? Bepaalde voedingsmiddelen, vooral die rijk zijn aan suikers en vetten, helpen de afgifte van het gelukshormoon serotonine in de hersenen te stimuleren. Dit verklaart een boel waarom we vaak grijpen naar ‘comfort food’ tijdens emotioneel zware tijden! Het is alleen slechts een tijdelijk soelaas, en vormt zich op de lange termijn vaak tot een ongezond voedingspatroon en gewichtstoename.
“Emotioneel eten is diep geworteld is in de psychologie van het menselijk gedrag. Het gaat hierbij niet alleen om het stillen van honger, maar ook om het zoeken naar troost, beloning, of afleiding door middel van voedsel.”
Tips om emotioneel eten aan te pakken
- Maak een emotioneel eetdagboek: Houd bij wanneer en waarom je emotioneel eet. Zo kun je patronen herkennen en bewuster te worden van je eetgedrag.
- Alternatieve copingstrategieën: Vind andere, gezonde manieren om met emoties om te gaan, zoals meditatie, wandelen, schrijven in een dagboek of praten met een vriend of therapeut.
- Gezonde snacks binnen handbereik: Zorg ervoor dat gezonde snacks, zoals fruit, noten of groenten, altijd bij je in de buurt zijn. Wanneer de drang om te eten toeslaat, heb je iets gezonds bij om te snacken zonder schuldgevoel.
- Maaltijdplanning: Plan je maaltijden en tussendoortjes van tevoren, zodat je een stuk minder snel naar ongezond voedsel zal grijpen.
- Verwijder verleidingen: Houd ongezonde snacks uit huis! Als ze er niet zijn, kun je ze ook niet eten tijdens emotionele momenten.
- Beloon jezelf op andere manieren: Gaat het goed? Beloon jezelf dan met wat anders dan voedsel, zoals een ontspannend bad, een goed boek of een wandeling in de natuur.
Oorzaak 4: Genetische factoren
Het zit soms gewoon in de genen. Hoewel dit geen excuus mag zijn om gezonde gewoonten te negeren, is het waar dat genetische aanleg een aanzienlijke rol speelt bij gewichtsbeheersing. Dat is wat talloze studies over genetica en obesitas concluderen.
“Sommige mensen hebben van nature een snellere stofwisseling of een grotere spiermassa, waardoor ze makkelijker gewicht verliezen of behouden. Anderen hebben genetische varianten die hen gevoeliger maken voor gewichtstoename.”
Ze wijzen uit dat bepaalde genvarianten invloed hebben op de manier waarop ons lichaam vet opslaat en calorieën verbrandt. Dit is wat sommige individuen vatbaarder maakt voor gewichtstoename, waardoor het moeilijker is om af te vallen dan anderen.
Hoewel we onze genen niet kunnen veranderen, betekent het echter niet dat je machteloos staat. Zelfs als je genetisch gezien meer risico loopt, kun je door gezond te leven en bewust te eten alsnog een gezond gewicht behalen en behouden. Je genetische kaarten zijn gedeeld, maar hoe je ze speelt, ligt in jouw handen!
- Omarm je genetische uniekheid: Omarm je genetische uniekheid en lichaamstype: Begrijp dat genetische aanleg en lichaamstypes, zoals ectomorf, mesomorf of endomorf, een rol spelen in hoe je gewicht verliest en behoudt. Elk type heeft zijn eigen kenmerken, maar gezonde gewoonten zijn van vitaal belang voor alle lichaamstypes.
- Bouw gezonde rituelen: Creëer dagelijkse rituelen rond gezonde voeding en lichaamsbeweging, die je genetica kunnen helpen omarmen in plaats van bevechten.
- Luister naar je lichaam: Leer luisteren naar je lichaamssignalen voor honger en verzadiging, vooral als genetische factoren je eetlust beïnvloeden.
- Onderzoek op maat: Ben je er echt serieus over, dan kun je zelfs genetische tests doen om inzicht te krijgen in je specifieke genetische aanleg en begeleiding zoeken van experts voor een gepersonaliseerd plan.
Oorzaak 5: Gebrek aan consistentie en geduld
De verzuchting van ik wil afvallen, maar het lukt niet, weerklinkt vaak. En dat is eigenlijk ook wel begrijpelijk te noemen – veel mensen zijn gewend aan onmiddellijke voldoening, terwijl gewichtsverlies vaak een stapsgewijs en uitdagend pad is. Afvallen vraagt om tijd, geduld en zorgvuldige inspanning.
“Gewichtsverlies is als het laten bloeien van een zeldzame bloem. Je plant de zaadjes van gezonde gewoonten, en hoewel ze niet meteen tot bloei komen, groeien ze gestaag onder het oppervlak. De beste tijd om een boom te planten was twintig jaar geleden. De op één na beste tijd is nu!”
Dus, wees niet ontmoedigd door het tempo van je vooruitgang. Blijf vastberaden, vier elke prestatie, hoe klein ook, en blijf toegewijd aan gezonde gewoonten. Jouw geduld zal uiteindelijk beloond worden. Elke kleine stap voorwaarts, hoe onopvallend ook, brengt je dichter bij jouw doel.
We sluiten af met nog enkele goeie tips om je op weg te helpen:
- Stel duidelijke doelen: Definieer specifieke en meetbare doelen voor jezelf.
- Houd een voedingsdagboek bij: Noteer wat je eet en drinkt om bewust te blijven van je inname.
- Kies gezonde snacks: Vervang ongezonde snacks door fruit, groenten, of noten.
- Vermijd crashdiëten: Kies voor duurzame veranderingen in plaats van snelle fixes.
- Richt je op het genieten van de reis, niet alleen op de bestemming!