Het Dukan dieet is een koolhydraatarme en eiwitrijke afslankmethode die door de jaren heen vrij populair is gebleven. Oorspronkelijk is het dieet ontwikkeld in Frankrijk door Dr Pierre Dukan, maar het is inmiddels ook internationaal enorm succesvol zoals in de VS en Canada. In het Dukan dieet wordt onder meer gesteld dat je er in de eerste week maar liefst 4 kilo kan afvallen en in de weken erna 1 kilo per week. Dit is natuurlijk een nogal een vrij groot gewichtsverlies in een dergelijke korte periode en wekt toch ook wantrouwen. Daarom de vraag: kan het Dukan dieet je werkelijk helpen met het afvallen, wat zijn de voordelen of nadelen, en wat zijn de lange termijn effecten? Je leest hier hieronder.
De aannames van het Dukan Dieet
Zoals bij veel andere dieetvormen is de kern van het Dukan dieet een proteïnerijk voedingspatroon. Je mag hierbij in principe zoveel eten als je wilt, zolang je maar let op wat je eet. Ook het tellen van calorieën is dus niet nodig. Omdat je de slechte koolhydraten en vetten vervangt door voeding met proteïnen zal je lichaam vanzelf de overtollige kilo’s gaan verbranden. Tevens wordt de inname van vezels door Dukan aangeraden.
Dukan maakt veel gebruik van eiwitten omdat deze een aantal voordelen hebben voor het verliezen van gewicht. Ten eerste moet je lichaam harder werken om eiwitten te verwerken dan dat het geval is bij andere voedingsstoffen. Hierdoor gebruik je derhalve meer energie én heeft je maag sneller een vol gevoel als je eet. Ten tweede geven eiwitten ook een beter signaal naar hersenen dan bijvoorbeeld koolhydraten dat doen, waardoor je ook mentaal sneller een goed gevoel krijgt en je vol raakt. Je gaat dan dus niet overeten. Tevens hebben eiwitten een beter effect op je bloedsuikerspiegel, in tegenstelling tot koolhydraten die je bloedsuikerspiegel juist verhogen waardoor je lichaam extra lichaamsvetten gaat opslaan. Eiwitten hebben dit effect niet.
Het Dukan dieet is strenger dan andere koolhydraatarme diëten als het Atkins dieet doordat je in de eerste periode helemaal geen koolhydraten mag eten. Ook groenten die koolhydraten bevatten mogen dus niet worden genuttigd. Tevens heeft het Dukan dieet in de eerste perioden strengere regels waaraan je moet houden, terwijl je juist na een langere periode wel weer vrij veel mag eten.
Door het Dukan dieet te volgen zul je in theorie tot 4 kilo in de eerste week kunnen afslanken en in de weken erna tot 1 kilo per week. Dit komt volgens de aanhangers van het dieet door het streng volgen van de 4 fasen in het stappenplan. In ieder van deze 4 fasen ben je toegestaan om je eigen voedingsschema’s te maken, al blijft de aandacht altijd liggen op proteïnerijke etenswaren.
Het Stappenplan: De 4 speciale afslankfases
Het stappenplan met de 4 cycli of fases is wat het Dukan dieet bijzonder maakt. Er wordt hierbij onderscheid gemaakt tussen de aanvalsfase, de doorloopfase, de consolidatiefase en de stabilisatiefase. Je eet verder gewoon volgens ontbijt, lunch en diner. Tussendoor is een snack is toegestaan. Voor het succesvol volgen van het dieet is het van belang om je zeer goed te houden aan de regels van deze fases. Zie ook het onderstaande voorbeeld met uitleg per fase.
1. De aanvalsfase
Met de aanvalsfase tracht je direct met het dieet goed van start te gaan en je lichaam een afslankboost te geven. Je lichaam moet immers sterk worden aangespoord om die overtollige lichaamsvetten te gaan aanspreken. Je metabolisme wordt hierbij versneld en verbeterd. Om dit te bewerkstelligen eet je in deze aanvalsfase puur eiwitrijke producten waarbij het Dukan dieet je de keuze laten maken uit 68 verschillende voedingsmiddelen. Je mag dan wel zoveel van deze eiwitrijke producten eten als je wilt. Koolhydraten en verzadigde vetten worden in deze fase helemaal vermeden.
De aanvalsfase duurt gemiddeld een week, ofschoon je deze fase ook kan verkorten tot 2 dagen wanneer je maar licht overgewicht hebt. Personen die het Dukan dieet volgen vallen door de aanvalsfase gemiddeld zo’n 3 tot 4 kilo af.
2. De doorloopfase
Na de aanvalsfase volgt de doorloopfase, waarbij je je versnelde metabolisme en het proces van gewichtsverlies in stand houdt maar je wel wat meer voedingsmiddelen mag eten. De aanvalsfase is immers sterk gelijk aan een crash dieet en niet voor een langere periode vol te houden. Na de kickstart van de aanvalsfase ga je dus direct voor de meer substantiële doorloopfase. In dit stadium van het Dukan dieet mag je naast de eiwitrijke producten ook de meeste groenten weer eten en olijfolie gebruiken. Alleen groenten met veel zetmeel zoals aardappelen zijn in deze fase nog verboden.
In deze doorloopfase val je volgens het Dukan dieet gemiddeld zo’n 1 kilo per week af. Je volgt de doorloopfase totdat je je streefgewicht hebt bereikt.
3. De consolidatiefase
Wanneer je op je streefgewicht bent beland dan kun je overgaan tot de consolidatiefase. In dit stadium zul je je dus meer gaan richten op het toekomstig behoud van je gewicht. Het is een feite een overgangsfase van het proces van afvallen naar het stelselmatig behouden van je ideale gewicht voor de lange termijn. Het is vooral gericht op het voorkomen van het gevreesde jojo-effect zodat je niet snel weer de afgevallen kilo’s aankomt. Je mag gedurende de consolidatiefase naast de voedingsmiddelen uit de vorige fases ook weer iedere dag wat fruit innemen, naast beperkte hoeveelheden brood, kaas en aardappelen. Tevens is een feestmaal per week toegestaan waarbij je een drie-gangen maaltijd mag eten.
De consolidatiefase duurt gemiddeld 5 dagen voor iedere kilo die je hebt verloren. Dus ben je 20 kilo met het Dukan dieet kwijtgeraakt dan duurt de consolidatiefase 100 dagen.
4. De stabilisatiefase
Hierna volgt de stabilisatiefase. Dit is feitelijk het stadium voor de rest van je leven als je je ideale gewicht blijvend wilt behouden. Je mag volgens het Dukan dieet nu in feite eten wat je wilt zolang je je maar houdt aan bepaalde basisregels. Dit zijn: elke dag 20 minuten traplopen (of gelijkwaardige beweging), iedere dag 3 eetlepels havermout eten en minstens 1 keer per week 1 dag volledig zonder koolhydraten. Volgens het Dukan dieet zul je zo je streefgewicht behouden. Tevens worden er nog bepaalde zaken afgeraden zoals het eten van voedingsmiddelen met veel suikers.
De stabilisatiefase duurt zolang je dat wilt. Het draait hierbij vooral om het matigen van hoeveelheden en het volgen van de basisregels. Verder mag je in principe eten wat je wilt.
Over Dukan Recepten
Bij iedere fase horen speciale recepten en zul je dan ook wat anders eten. Als je het Dukan dieet wilt gaan volgen dan kun je verschillende receptenboeken raadplegen. Zoals eerder gesteld voldoen de gerechten aan eigenschappen als: rijk aan proteïnen, koolhydraatarm en weinig verzadigde vetten. Onverzadigde vetten worden veelal wel geaccepteerd, al nog wel in beperkte mate. In de latere fasen van het dieet worden veel vezels aan het dieet toegevoegd om je metabolisme te stimuleren en je in voldoende energie te voorzien.
De Voordelen van het Dukan diet
Het Dukan dieet krijgt van vele afslankers lof vanwege het positieve effect. Hierbij worden onder meer de volgende voordelen genoemd:
- Er is een verminderd hongergevoel doordat je zoveel eiwitrijke voedingsmiddelen mag eten als je wilt.
- Op de korte termijn zul je snel resultaten kunnen zien waardoor je goed gemotiveerd blijft.
- Het dieet heeft duidelijke regels waardoor je ook precies weer waar je aan toe bent.
- Het is niet nodig om calorieën te tellen.
- Er zijn veel goede recepten en gerechten die samengaan met het dieet, zeker in de latere fasen.
- Veel mensen melden dat de beweringen die het Dukan dieet ook kloppen en dat ze met het dieet succesvol zijn afgevallen.
De Nadelen van het Dukan dieet
Ondanks de voordelen zijn er ook nadelen of kritiekpunten te noemen bij het Dukan dieet, zoals:
- Zeker in het begin is het dieet toch wel wat eentonig, doordat je heel veel voedingsmiddelen niet mag eten.
- Veel voedingsmiddelen met goede vitaminen en mineralen zijn niet in het dieet opgenomen.
- Doordat je lichaam “in ketose” gaat tijdens het dieet kunnen er bijverschijnselen ontstaan zoals een slechte adem, moeheid of tijdelijke gevoelens van zwakheid.
- Het Dukan dieet is niet geschikt voor mensen die lijden aan een hoog cholesterol gehalte of hart- en vaatklachten.
- De lange termijn effecten van het dieet zijn niet gedocumenteerd en derhalve niet zeker vast te stellen.
Eventuele gezondheidsrisico’s?
Door bepaalde doktoren en instanties wordt het Dukan dieet afgeraden. Dit is hoofdzakelijk omdat men bang is dat volgers van het dieet te weinig goede voedingsstoffen binnenkrijgen tijdens de afslankfases. Tevens kunnen doktoren de lange termijn effecten van het dieet niet garanderen. Als je echter goed oplet tijdens het afslanken dan zijn de gezondheidsrisico’s beperkt.
Over het algemeen kunnen we stellen dat het Dukan dieet zowel aansprekende voordelen als opvallende nadelen kent. Of het dieet dan voor jou geschikt is hangt er vanaf of eiwitrijke voeding je ligt. Eet je bijvoorbeeld geen vlees of vis dan zijn je mogelijkheden toch wel beperkt doordat je in de eerste fase ook veel groenten niet mag eten. Aan de andere kant heeft het Dukan dieet wel veel goede punten en melden dus vele volgers van het dieet een stelselmatig gewichtsverlies.
Beweging bij het Dukan Dieet
Het Dukan dieet is in eerste instantie gericht op het voedingspatroon. Toch wordt ook het aspect van beweging niet vergeten. Zo zijn er door de loop van tijd vele boeken verschenen over bewegen bij het Dukan dieet. Hierbij ligt de nadruk op natuurlijke bewegingsoefeningen, zoals:
Traplopen – Neem altijd de trap in plaats van de life. Loop ook gerust de trap eens een paar keer af en weer op.
Korte Wandelingen – Ga regelmatig gewoon eens even naar buiten en maak een wandeling in de buurt voor zo’n 20 minuten. Of ga tijdens je lunchpauze naar buiten en maak een rondje (alleen of met collega’s). Heb je een hond dan maak je deze wandelingen natuurlijk helemaal automatisch.
Winkelen – Voor veel mensen een leuke bezigheid en je verliest er ook nog eens een hoop calorieën mee!
Tuinieren – Ook tuinieren is een dankbare bezigheid. Je ziet je tuin zienderogen opknappen en mooier worden, terwijl je ook fysiek veel werk verzet. Bij het tuinieren gebruik je je hele lichaam en verbrand je veel lichaamsvetten.
Dansen – Met dansen, zoals zumba en salsa, verbruik je veel energie. Probeer het eens uit en kijk of je het wat voor je is.
Bij al deze soort oefeningen worden beoefenaars van nature gemotiveerd doordat er een duidelijk doel met voordeel samenhangt met de bewegingen.
Werkt het Dukan Dieet nu echt? Ervaringen
In onze ervaring is het Dukan dieet niet heel anders dan een gewoon eiwitrijk dieet, alleen een stuk strenger. Tevens heeft het veel weg van het Paleo dieet in de basisaannames, waarbij voorstanders van beide diëten elkaar beschuldigen van kopieergedrag. Hoe het ook zij, vooral bij sterk overgewicht is het Dukan dieet is geen verkeerde methode van afvallen omdat je tijdens het afslanken onder meer het hongergevoel voorkomt en je er ook daadwerkelijk effect van ziet op zowel de korte als lange termijn. Als je een sterk overgewicht hebt dan is dit ook motiverend. In deze opzichten is het dus een goed dieet.
Echter, de nadelen van het Dukan dieet zijn vrij nadrukkelijk aanwezig. Het is daarom niet voor iedereen geschikt. Je moet echt van eiwitrijke producten houden en het gemis aan groenten in de beginfasen kan voor velen toch echt als een hindernis worden beschouwd, en dan zeker voor vegetariërs. Daarbij ontbreken er ook enkele nuttige mineralen en vitaminen in het dieet. Hiervoor zou je echter wel natuurlijk supplementen voor de nodige vitaminen kunnen nemen.
Er is nog geen definitief wetenschappelijk bewijs over de effectiviteit van het Dukan dieet. Men is het er over eens dat voor de korte termijn het werkt voor gewichtsverlies, maar voor de effecten op de lange termijn is men nog bezig met onderzoek. In onze ervaringen met het Dukan dieet val je er wel mee af, maar blijft de transitie van afvallen naar gewichtsbehoud lastig doordat het dieet in het begin vrij streng is en daarna vrij laks. Je moet dus over een portie wilskracht bezitten om het Dukan dieet te volgen. Lees daarom eerste goed de voordelen en nadelen voordat je eraan begint.
Meer informatie
Er is veel informatie beschikbaar over het Dukan dieet in verschillende boeken. Uiteraard is er het boek van Pierre Dukan zelf. Wil je liever direct praktisch aan de slag dan is het Dukan boek met de vele recepten ook erg handig. Verder gebruikt een afslankmethode het Koolhydraatarm 50 Dagen Programma een vergelijkbare methode als het Dukan dieet, maar dan wat eenvoudiger voor beginners.