Het koolhydraatarme dieet is een veelgebruikte methode voor gewichtsverlies. Hierbij is het echter goed om te weten dat de ene koolhydraat de andere niet hoeft te zijn. Er is immers een belangrijk verschil tussen de zogenoemde “snelle” koolhydraten en “langzame” koolhydraten. Door dit onderscheid goed voor je te hebben zul je betere keuzes kunnen maken in slanke voeding. Daarbij merk je dan dat je veel voeding met de juiste koolhydraten toch kan eten tijdens een koolhydraatarm dieet!
De ene koolhydraat is de andere niet
Koolhydraten zijn een type verbindingen van waterstof-, koolstof- en zuurstofatomen. Wat belangrijker is: het zijn de hofleveranciers voor de energie die een lichaam in het dagelijkse leven nodig heeft. “Koolhydraten” is echter een vrij breed begrip. De term koolhydraat omvat immers redelijk wat verschillende type verbindingen van bovengenoemde atomen.
Om af te vallen is het dan ook van belang te begrijpen wat het verschil tussen de snelle en de langzame soort koolhydraat is, een verschil wat soms ook wel wordt benoemd als “simpele” en “complexe” koolhydraten.
Wat zijn snelle koolhydraten?
Snelle koolhydraten noemen we ook wel simpele of enkelvoudige koolhydraten. We vinden deze in snoep, koekjes en in tarweproducten als pasta, aardappelen en witte rijst. Na de inname van deze soorten koolhydraten stijgt je suikerspiegel en krijg je het gevoel meer energie te hebben. De benaming “snelle koolhydraten” danken ze aan het feit dat dit gevoel geen lang leven beschoren is. Na een korte periode van energie is het effect immers uitgewerkt en maakt je lichaam een mini-crash mee. Gevolg: weer enorme honger, waardoor je gaat eten. Te veel snelle koolhydraten leiden derhalve tot overgewicht, een hoge cholesterol en een te hoge bloeddruk.
Hoe komt dit? Snelle koolhydraten zijn rijke bronnen van glucose. Glucose is niet direct slecht. In matige hoeveelheden (zoals via inname van fruit) heb je het immers nodig om je lichaam draaiende te houden. Maar in te grote hoeveelheden kunnen je cellen het niet meer aan en raken ze verzadigd. Je lichaam gebruikt dan de slimme truc deze overtollige glucose op te slaan in je vetcellen. Het idee is dan dat dit vet later weer omgezet kan worden in glucose bij voedselschaarste. In onze moderne westerse samenleving komt deze “voedselschaarste” (gelukkig) niet meer voor. Echter resulteert dit dan wel in blijvend overgewicht en overtollig lichaamsvet.
Wat zijn langzame koolhydraten?
De tegenhangers van snelle koolhydraten zijn de langzame koolhydraten. We noemen deze ook wel complexe koolhydraten. Ze ontlenen hun naam aan het feit dat ze veel trager opgenomen worden in het lichaam met dank aan de complexiteit van hun samenstelling. Het gevolg? Het glucose-deel van de koolhydraten wordt langzamer opgenomen en geleidelijker in het bloed terecht. Dit zorgt er op zijn beurt dan weer voor dat er minder snel een teveel aan glucose is en dit dus niet als vet zal worden opgeslagen. Je kunt derhalve veel betere deze complexe koolhydraten nuttigen n plaats van de snelle koolhydraten.
Een belangrijke vraag is ongetwijfeld welke producten die complexe koolhydraten bevatten. Voorbeelden hiervan zijn: volkoren- en spelt graansoorten, volkorenrijst, groene groenten, noten en zaden. Als je dus bij honger een bruine boterham met kaas eet in plaats van een zakje chips dan maak je direct al een zeer goede stap.
Koolhydraten ontdekken
Niemand verwacht dat je een echte encyclopedie bent die meteen weet wat voor koolhydraten een product heeft. Indien je voorgenoemde producten gebruikt dan zit je goed. Je kunt ook de glycemische index (GI) gebruiken om te bepalen wat wel en wat niet kan. Kort gezegd geeft deze index aan hoe snel bepaalde voeding je bloedsuiker laat stijgen. Hierdoor wordt het ook vaak gebruikt door diabetici. Producten met snelle koolhydraten zullen een hoge GI hebben, producten met langzame koolhydraten een relatief lage.
Een goede maatstaf is dat je producten met een GI tot 50 vaak mag eten, producten met een GI tussen 50 en 70 met mate en alles boven 70 kan je beter vermijden. Een probleem met de GI-index is wel dat een maaltijd vaak uit meerdere ingrediënten bestaat, waardoor het vaak een heel rekenwerk wordt. Daarbij is de maatstaf niet voor iedereen gelijk van toepassing, omdat de lichamelijke reactie kan verschillen voor het effect van de koolhydraten op je bloedsuikerspiegel.
Uiteraard zijn er verschillende populaire diëten op basis van de snelle en langzame koolhydraten ontwikkeld. We zetten er enkele op een rijtje.
Koolhydraatarm dieet
Bekende diëten als het Atkins dieet, het Dukan dieet, het South Beach dieet of het Paleo dieet zijn goede voorbeelden van koolhydraatarme diëten. De naam zegt het al: weinig tot geen koolhydraten opnemen. Deze voedingspatronen zijn prima om mee aan de slag te gaan indien je koolhydraten in brede zin uit je dagelijkse voeding wilt verbannen. Overigens zijn deze diëten vrij rigoreus in de eerste fase, waarbij je vaak helemaal geen koolhydraten meer kunt eten. In de latere fasen worden gewoonlijk wel weer langzame koolhydraten toegevoegd.
Een slank dieet met trage koolhydraten
Je kunt ook zelf al aan de slag, vooral indien je een licht overgewicht hebt. Let hierbij op de inname van snelle koolhydraten en nuttig in plaats daarvan koolhydraatarm eten of producten met trage koolhydraten. Wat houdt deze laatste groep in? Vooral dus de genoemde groenten, volkoren producten. bruine rijst. Vermijd wit brood, witte pasta, witte rijst, aardappelen en zuivel. En daarbij uiteraard iedere vorm van snoep, gebak of magnetron- en diepvriesmaaltijd bannen uit je keuken.
Nu je een goed idee hebt van de verschillen en de werkingen van langzame en snelle koolhydraten weet je meteen hoe ze kunnen helpen bij het afvallen. Vervang zo veel mogelijk die snelle door langzame koolhydraten (of koolhydraatarme voeding) en je zult binnen de kortste keren al het effect merken. Het is dan aan te raden om hierbij gebruik te maken van een goed koolhydraatarm afslankprogramma zodat je op de juiste structurele manier afvalt.