Het hebben van een goed werkende spijsvertering is eigenlijk onontbeerlijk indien je wilt afvallen. Wanneer je voeding tot je neemt is je lichaam immers zo in staat om de beste stoffen eruit te halen en de afvalstoffen af te voeren via je stofwisseling. Een goede en snelle spijsvertering, ook wel “digestie” genoemd, gaat dan ook vaak hand in hand met een goed werkende stofwisseling. Als je spijsvertering efficiënt werkt hoef je dus minder te eten om in je dagelijkse behoefte aan energie te voorzien, wat derhalve er ook weer voor zorgt dat je dan minder slechte koolhydraten en vetten binnenkrijgt.
Een snelle spijsvertering wordt voor een deel bepaald door factoren waar je weinig vat op hebt, zoals je genen, je leeftijd en zelfs het weer. Maar je spijsvertering wordt ook voor een groot deel bepaald door wat je eet en je gedrag. Op deze punten kun je wel veel ondernemen om je digestie beter en sneller te laten werken en uiteindelijk ook sneller af te slanken. Lees daarom verder voor de beste tips en voeding die je hierbij kunnen helpen.
De werking van je spijsvertering
Je spijsvertering werkt in feite via een aantal fases nadat je het eten in je mond hebt gestopt. Hieronder de belangrijkste delen van het proces:
Mond: De meeste voedingsmiddelen zul je eerst kauwen voordat je ze doorslikt. Door kleine stukjes van je voeding te maken maak je het voor je andere organen makkelijk om de voeding vervolgens te verwerken. Daarbij komt ook speeksel vrij in de mondholte. Dit speeksel bevat nuttige enzymen die bepaalde harde elementen van de voeding zacht maken. Zo worden zetmeel en goede suikers voor een groot deel vloeibaar gemaakt om snel in het bloed te kunnen worden opgenomen. Tevens zorgt ook speeksel ervoor dat je maag en darmen vervolgens beter met de voeding kunnen omgaan.
Maag: Na de voeding doorgeslikt te hebben komt het vervolgens via je slokdarm in je maag terecht. In de slokdarm gebeurt in feite niets voor de spijsvertering. In je maag des te meer. Je maag maakt de voeding fijner door zich samen te trekken en breekt de voeding af door het gebruik van maagzuur. Hoe groter de stukken voeding of hoe meer “harde” voedingsmiddelen ze bevatten hoe langer dit duurt. Tijdens dit fijnmaken van de voeding komen verschillende nuttige voedingsstoffen vrij, zoals eiwitten en mineralen. Deze worden vervolgens naar je organen en spieren getransporteerd voor gebruik.
Darmen: De stoffen uit je maag die nog niet zijn gebruikt komen vervolgens in je darmen terecht. Eerst via de de zogenoemde 12-vingerige darm, die alle maagzuren neutraliseert. Tevens zorgt deze darm ervoor dat er vetzuren en het nodige glycerol voor je bloedlichamen worden vrijgemaakt. Deze stoffen zorgen onder meer dat je bloed gezond blijft. Hierna volgen de dunne darm en de dikke darm. Dit is de laatste fase van de spijsvertering waarbij er nog nuttige voedingsstoffen aan het eten worden ontrokken, zoals lichaamszout en niet in het minste ook het nodige water uit de voeding voor je lichaam. Tenslotte komen de overgebleven stoffen in je endeldarm terecht, waarna ze via de ontlasting je lichaam weer verlaten.
Al met al is je spijsvertering dus een enorme gestroomlijnde machine. Ben je niet lekker of ziek dan merk je vaak dat een of meer van de bovenstaande processen niet goed werkt. Je kunt dus ook stellen dat een hoge efficiëntie van je spijsvertering een goed signaal is voor je algehele gezondheid.
Je spijsvertering en stofwisseling: het verschil
De spijsvertering en de stofwisseling worden nog wel eens door elkaar gehaald. Ze zijn dan ook sterk met elkaar verbonden, maar wel verschillend. Als we het in letterlijke zin nemen, dan is de spijsvertering het proces van opname van voedingsstoffen uit voedingsmiddelen. Stofwisseling is echter het proces van de verdere verwerking van deze voedingsstoffen in je lichaam. Een goede spijsvertering is daarom dan ook van directe invloed op de gezondheid van je stofwisseling.
Algemene tips voor een goed werkende spijsvertering
Naast het innemen van bepaald eten – waar we verderop tips voor geven – zijn er ook algemenere praktische tips voor het bevorderen van je spijsvertering. Hier de belangrijkste op een rij:
- Eet niet te snel. Anders komt het voedsel snel opeenvolgend in je maag en zal de vertering moeilijker verlopen. Je voorkomt met langzaam te eten ook maagpijn, een opgeblazen gevoel en winderigheid.
- Kauw het eten goed en rustig. Door de voeding kleiner te maken maak je het voor je maag makkelijk om het voedsel te verteren. Tevens maak je zo met je speeksel het eten zachter en beter te verwerken.
- Wanneer je iedere keer een kleine maaltijd eet, zal je maag niet overvol raken en dus beter zijn gang kunnen gaan met het digesteren van de voeding.
- Drink uiteraard voldoende. Je lichaam heeft vocht nodig om de spijsverteringsprocessen te doorlopen.
- Vermijd alcohol. Alcohol heeft een uitdrogend effect wat ervoor zorgt dat je spijsvertering (en je stoelgang) moeizamer kunnen verlopen. Een glaasje is niet erg voor je spijsvertering maar bij 3 of meer glazen alcohol kun je spijsvertering problemen in de dagen erna zeker aan toewijzen.
- Check eventuele allergiëen. Zo zijn er mensen die niet tegen producten met lactose kunnen (als melk) en ook gluten-allergie komt vaker voor dan je misschien zou denken. Voel je je regelmatig slap, lusteloos en opgeblazen na het eten dan kan het nut hebben om jezelf te laten testen voor een allergie. Je kunt eenvoudig een test aanvragen bij je huisarts.
- Weet wat je eet door zelf te koken. Als je je bewust bent van alle ingrediënten en eventuele toegevoegde middelen, dan kun je ook beter de werking van je spijsvertering in de hand houden.
- Stress kan een grote boosdoener zijn en je spijsvertering of stoelgang in de war brengen. Een goede nachtrust kan helpen tegen gevoelens van overmatige stress.
- Beweeg tenminste 30 minuten per dag. Maak bijvoorbeeld een goede wandeling, gebruik je fiets en/of doe regelmatig aan sport.
Naast bovengenoemde tips hebben de voedingsmiddelen die je eet uiteraard een belangrijk effect. Hieronder noemen we de meest nuttige voeding voor het bevorderen van je spijsvertering.
Voedingsmiddelen voor het bevorderen van je spijsvertering én afvallen
Wat je eet (en soms ook drinkt) heeft uiteraard een grote invloed op je spijsvertering. Zo zijn vezelhoudende producten normaliter goed voor je stoelgang, wanneer je deze met mate eet. Vezels zijn combinaties van bepaalde enzymen die je spijsvertering bevorderen. Daarnaast bevatten bepaalde voedingsmiddelen nuttige mineralen, vitaminen en andere nuttige enzymen voor je spijsvertering. Enzymen zijn in feite eiwitten die ook de werking van andere stoffen versterken. De meeste verse fruitsoorten werken tevens al positief vanwege de goede vitaminen. We nemen hieronder de voedingsmiddelen mee die je ook zullen helpen met afvallen.
Bananen – Als men vraagt welke fruit goed is voor de spijsvertering dan worden bananen veelvuldig genoemd. En dat is ook terecht. Bananen hebben relatief veel vezels en kalium. Deze stoffen helpen enorm goed voor de werking van je darmen.
Pruimen – Ook pruimen hebben een welverdiende reputatie. Ze zijn behalve rijk aan vezels tevens een goede bron van nuttige anti-oxidanten, sorbitol en isatine. Dit zijn natuurlijke laxatieve stoffen die je darmwerking op een positieve manier beïnvloeden.
Papaja – In Midden-Amerika staat de papaja al honderden bekend om haar gunstige werking voor de spijsvertering. Het bevat een enzym – papaïne genaamd – dat helpt met het afbreken van voeding in je maag. Hierbij gaat er ook een kalmerende werking voor de maag uit van het papaja-vruchtvlees. Papaja bevat verder onder meer veel goede vitaminen, anti-oxidanten en foliumzuur.
Bessen – Denk aan bosbessen en zwarte bessen. Deze bessen bevatten niet zozeer een grote hoeveelheid vezels, maar zijn vooral enorm rijk aan vitaminen en mineralen die goed zijn voor je digestie.
Koolgroenten – Denk aan groene kool, rode kool, zuurkool, pak soi en chinese kool. Het grote voordeel van koolgroenten zijn de vele nuttige mineralen die het bevat voor je het bevorderen van je stoelgang. Daarnaast bevatten koolgroenten ook relatief veel vocht.
Komkommer – Naast dat komkommers voor ongeveer 90% uit water bestaan bevatten ze ook veel goede voedingsvezels. Ze zijn hierdoor gunstig voor je spijsvertering én het afslankproces.
Bieten – Rode bieten bevatten onder meer veel magnesium, kalium en vezels. Al deze stoffen zijn bevorderlijk voor je spijsvertering, in het bijzonder je maag en darmen.
Gember – Gember is op zichzelf niet echt een lekkere versnapering, maar gecombineerd met andere voedingsmiddelen enorm nuttig én smakelijk. Gember bevat onder meer het mineraal mangaan, wat nodig is van het afbreken van koolhydraten en eiwitten in je spijsverteringsstelsel. Daarnaast heeft gember relatief veel goede vezels.
Havermout – We prijzen hier al vaker de goede eigenschappen van havermout en natuurlijk niet zonder reden. Havermout bevat enorm veel goede vezels, het geeft je energie, een vol gevoel, het is caloriearm én het bevat de koolhydraten die wel gunstig zijn voor je gewicht. Het eten van een bord havermout (gekookt met water) zorgt voor een uitstekend begin van een dag wanneer je wilt afvallen.
Mager vlees en vis – Vlees en vis zorgen ervoor dat je maag goed aan het werk blijft en niet lui wordt. Ook vlees en vis bevatten opvallend veel goede vezels. Daarbij zijn ze uiteraard ook rijk aan eiwitten die je weer nodig hebt tijdens het proces van digestie. Eet deze voedingsmiddelen wel met mate (gemiddeld 200 gram per dag) en ga bij vlees vooral voor witvlees als kip of mager varkensvlees.
Koffie en thee – Dranken als koffie en thee helpen je stoelgang, ze bevatten van nature laxerende stoffen. Vooral groene thee is bijzonder effectief zonder negatieve bijwerkingen. In de meeste gevallen zijn koffie en thee prima om tot 3 keer per dag een kopje van te drinken, behalve natuurlijk als je stoelgang juist te goed werkt.
Voedingsmiddelen die je juist moet vermijden
Natuurlijk zijn er ook voedingsmiddelen die je juist moet vermijden als je een goede spijsvertering wilt behouden. En vaak zijn deze voedingswaren ook niet goed voor je gewicht. Hieronder noemen we er een aantal:
Gefrituurde snacks – Denk aan alles wat gefrituurd is, zoals friet, kroketten en frikadellen. Door de grote hoeveelheden verzadigde vet komt je maag in de problemen bij de verwerking ervan, wat zich vervolgens doorzet als een moeizame verwerking in de darmen.
Fast food – Fabrieksmatig geproduceerde hamburgers etc (verse hamburgers van de slager of zelfgemaakte zijn wel prima). Niet alleen de grote hoeveelheden verzadigde vetten zijn het probleem, maar ook het broodje, dat constiperende invloeden heeft en grote hoeveelheden glucose-fructose bevat.
Witbrood – Een veelvoorkomend gezegde stelt dat je witbrood moet vermijden omdat het slecht voor je is. Maar is dat ook zo? Jazeker, kunnen we wel stellen. Witbrood bevat relatief weinig goede vezels, maar wel slechte geraffineerde koolhydraten die je spijsvertering zullen vertragen, en heeft witbrood een verstoppende werking. Een ander belangrijk punt is dat er aan veel witbrood suikers worden toegevoegd om het lekkerder te laten smaken. Deze suikers zijn echter slecht voor je gewicht.
Chilipepers – Ofschoon op zichzelf niet ongezond en in sommige gevallen zelfs gunstig voor afslanken, kunnen chilipepers voor veel mensen een aanval van maagzuur geven. Als je dus niet tegen pittig eten kunt, dan moet je jezelf ook niet forceren.
Zuivel – Veel mensen hebben in minder of meerdere mate een vorm van lactose-allergie. Hierdoor kan je maag en spijsvertering rare sprongen gaan maken als je dan toch zuivel eet, zoals hevige maagkrampen en een voortdurend opgeblazen gevoel. Dus vermijd vooral zuivel met veel lactose, zoals melk en yoghurt. Kaas is in de meeste gevallen wel prima, omdat dit relatief weinig lactose bevat.
Frisdrank – Frisdranken bevatten gewoonlijk veel slechte suikers, die ongunstig zijn voor je gewicht. Tevens bevatten de meeste frisdranken koolstofdioxide (prik), wat problemen kan geven voor je maagzuur en de verwerking van eten en drinken door je darmen. Als je toch iets zoets wilt drinken ga dan voor een fruitshake.
Alcohol – Zoals we ook eerder in dit artikel beschreven heeft alcohol een negatieve werking op je spijsvertering.
Wat voor invloed heeft beweging?
Een regelmatige beweging heeft een positieve invloed op je spijsvertering. Je moet je lichaam eigenlijk zien als een machine. Er wordt alleen brandstof verbruikt en verwerkt als je ook echt in gang bent. Iedere mens verbrandt ook energie met stilzittende activiteiten, maar als je lichamelijk beweegt dan gaat dit zoveel sneller. Heb je dus last van een langzame spijsvertering of stoelgang dan is een van de beste dingen die je kunt een goede wandeling maken of gaan sporten.
Als je zeer intensief sport dan kun je wel het korte-termijn effect ondervinden van lichte uitdroging. Je gebruikt immers zeer veel vocht bij het sporten (en zweten). Belangrijk is daarom om genoeg te drinken gedurende het sporten. Hierdoor blijft je vochtgehalte op peil. Ga je ook niet tot het uiterste uitputten, maar kader je beweging in een vaste tijdspanne (30 minuten, of een uur). Je zult dan merken dat een aantal uren na het sporten je spijsvertering een stuk efficiënter gaat werken. En dit effect zal helemaal duidelijk zijn als je meerdere malen aan sport doet gedurende meerdere weken en maanden.
Supplementen voor een betere spijsvertering: geen goed idee?
Heb je na het volgen van bovenstaand nog steeds last van een moeizame spijsvertering, dan zijn er uiteraard ook supplementen die je kunt proberen. En je kunt ook gewoon supplementen nemen naast je voeding voor een nog betere spijsvertering. Ga echter absoluut niet voor laxerende middelen of onnatuurlijke dieetpillen, deze werken misschien op de korte termijn maar zijn schadelijk voor de lange termijn. Wel geschikt zijn de zogenoemde natuurlijke supplementen. We hebben in dit artikel de beste afslank supplementen op een rij gezet.