In Nederland zijn veel mensen opgegroeid met de slogan ‘Melk is goed voor elk!’. Deze slogan werd gebruikt om mensen aan te moedigen meer melkproducten te eten en drinken. Zuivel werd gezien als een essentieel onderdeel van een gezond voedingspatroon voor opgroeiende kinderen, maar ook voor volwassenen. Tegenwoordig zijn er steeds meer mensen die geloven dat melk helemaal niet zo goed en gezond is als altijd beweerd werd. Dit artikel zet de huidige stand van zaken omtrent de rol van melk binnen een gezond dieet op een rijtje. Daarnaast wordt het gebruik van melkproducten bij het afvalproces besproken.
Voordelen van melk
Melk zit boordevol met allerlei vitamines en mineralen. Daardoor wordt voornamelijk voor kinderen het drinken van melk aanbevolen, omdat het de groei en ontwikkeling bevordert. Het hoge calciumgehalte in melk zorgt voor de vorming van sterke botten en tanden. Daarnaast zorgt vitamine A voor een gezonde huid, een goed afweersysteem en stimuleert het de groei.
Nadelen van melk
Als je de bovenstaande alinea leest, lijkt melk een gezond product. Toch is er ook veel bewijs dat melk helemaal niet zo gezond is. Zo zijn er mensen die beweren dat calcium in melk helemaal niet goed is voor je botten, maar juist voor osteoporose (broze botten) zorgt. Dit zou komen doordat er behalve calcium ook veel fosfor in koemelk zit.
Ook de grote hoeveelheden caseïne (een eiwit) die in koemelk zitten zouden niet gezond zijn voor het menselijk lichaam. Caseïne is belangrijk voor de opnamen van calcium in de darmen, maar de hoeveelheden in melk zijn erg hoog. Grote hoeveelheden caseïne zijn geassocieerd met diverse ziekten zoals hartaandoeningen, aderverkalking en kanker.
In melk zitten ook grote hoeveelheden lactose. Lactose is een melksuiker die belangrijk is bij groei en ontwikkeling van baby’s en kinderen. Veel volwassen zijn intolerant voor lactose. Dit toont volgens sommigen aan dat melkproducten misschien gezond zijn voor jonge kinderen, maar dat deze niet genuttigd zouden moeten worden door volwassenen.
Melk bij het afvallen
Er blijken dus nogal wat verschillende meningen te zijn over de rol van melk binnen een gezond voedingspatroon. Ook over het eten en drinken van melkproducten wanneer je wilt afvallen bestaan verschillende meningen.
Veel mensen denken dat je zuivelproducten beter kunt laten staan wanneer je wilt afvallen. Ze gebruiken hiervoor voornamelijk het argument dat melkproducten veel vetten en dus ook relatief veel calorieën bevatten. Ook met zuivelproducten die 0% vet bevatten moet je opletten. Deze producten bevatten namelijk vaak veel suikers.
Toch zijn er ook veel studies die laten zien dat het drinken van melk juist zorgt voor meer gewichtsverlies. Dit effect leek voornamelijk samen te hangen met het hoge calcium gehalte in melk. Onderzoek liet zien dat calcium een remmend effect heeft op de aanmaak van vet cellen, terwijl het de verbranding van vet cellen juist stimuleert. Ook het vitamine D gehalte in melk zou hieraan bijdragen.
Er zijn ook veel studies die helemaal geen verband tussen lichaamsgewicht en zuivelinname hebben kunnen vinden. Er is dus tot op heden geen duidelijk bewijs dat laat zien dat je door melk afvalt of juist aankomt. Daardoor is het niet verstandig zuivelproducten helemaal te schrappen uit je dieet, maar de inname te beperken of te kiezen voor een van de hieronder beschreven alternatieven.
Wel of geen melk?
De rol van melk binnen een gezond voedingspatroon of bij het afvallen blijft dus nog onduidelijk. Omdat er toch heel wat bewijs is dat melk niet zo gezond is als altijd is gedacht, zou je je kunnen richten op alternatieven van koemelk. Je kunt hierbij denken aan geitenmelk wat kleinere hoeveelheden van het schadelijke eiwit caseïne bevat. Een ander bekend alternatief is het gebruik van sojamelk. Ook kokosmelk en notenmelk zijn goede alternatieven voor koemelk. Ze hebben minder van de slechte componenten uit koemelk, terwijl de goede vitamines behouden blijven.
Wanneer je geen of minder zuivelproducten nuttigt, is het belangrijk toch voldoende calcium binnen te krijgen. Calcium kun je behalve uit melk ook nog binnenkrijgen uit groene bladgroentes, abrikozen, noten en kool. Zoals eerder beschreven kan calcium een positief effect hebben op het afvalproces. Je kunt ook kiezen voor voedingssupplementen.
Tip! Een goed kookboek boordevol slanke recepten met melkproducten is het boek “Van de Melkboer“.